Τεχνικό Λεξικό Αυτοκινήτου
TO MIKPO TEXNIKO ΛΕΞΙΚΟ TOY AYTOKINHTOY
Επιμέλεια: Πέτρος Σακελλαρίου
-M-
Μετάδοσης σύστημα: Ένα κιβώτιο ταχυτήτων με δυνατότητα επιλογής πολλών
σχέσεων μετάδοσης, έτσι ώστε η ροπή του κινητήρα να προσαρμόζεται στις
εκάστοτε συνθήκες οδήγησης.
Μετατροπέας ροπής: Σύστημα συμπλέκτη που λειτουργεί υδραυλικά και
χρησιμοποιείται στα αυτόματα συστήματα μετάδοσης. Αποτελείται από δύο
φτερωτές μέσα σε ένα στεγανό κέλυφος γεμάτο ειδικό λάδι. H μία φτερωτή
είναι συνδεδεμένη με τον κινητήρα και λέγεται φτερωτή εισόδου, ενώ η άλλη
φτερωτή είναι συνδεδεμένη με το κιβώτιο ταχυτήτων και λέγεται φτερωτή
εξόδου. Καθώς ο κινητήρας επιταχύνει, η φτερωτή εισόδου θέτει σε κίνηση το
υγρό, το οποίο με τη σειρά του κινεί τη φτερωτή εξόδου. Έτσι μεταδίδεται
ομαλά η κίνηση από τον κινητήρα στο κιβώτιο ταχυτήτων. Σε κατάσταση
σταθερής λειτουργίας δεν υπάρχει ολίσθηση μεταξύ των δύο φτερωτών και τότε
ο λόγος μετάδοσης του μετατροπέα ροπής είναι 1:1. Συνήθως ανάμεσα στις
φτερωτές εισόδου και εξόδου υπάρχει μια σταθερή φτερωτή που βελτιώνει την
κυκλοφορία του υγρού.
Μονοκό: Τύπος αυτοφερόμενου πλαισίου εξαιρετικά μεγάλης αντοχής, η οποία
οφείλεται στη χρήση λεπτών, προσεκτικά σχεδιασμένων και συγκολλημένων
χαλύβδινων φύλλων, τα οποία σχηματίζουν ένα κλειστό κέλυφος.
Μπλοκάρισμα (φρένων): Το φαινόμενο κατά το οποίο οι τροχοί σταματούν να
περιστρέφονται και αρχίζουν να ολισθαίνουν κατά το φρενάρισμα. H μέγιστη
αντίσταση στην κίνηση του αυτοκινήτου αναπτύσσεται κατά τη στιγμή της
μετάβασης από την μια κατάσταση στην άλλη. Έτσι η απόσταση φρεναρίσματος
γίνεται ελάχιστη όταν οι τροχοί βρίσκονται διαρκώς στο όριο μπλοκαρίσματος,
χωρίς όμως να μπλοκάρουν ποτέ. Αυτό είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί από
ένα μέσον οδηγό, εκτός και αν οδηγεί αυτοκίνητο με αντιολισθητικό σύστημα
πέδησης (ABS) (και πάλι εξαρτάται από τη ρύθμιση του ABS). Το μπλοκάρισμα
μόνο των μπροστινών τροχών είναι πιο ασφαλής κατάσταση από το μπλοκάρισμα
μόνο των πίσω τροχών.
Μπλοκέ (ελεγχόμενο) διαφορικό: Διαφορικό που μπορεί να «κλειδώνει» και να
κατανέμει έτσι τη ροπή 50-50 ανάμεσα στις εξόδους του. Με αυτό τον τρόπο
αποφεύγονται τα «κολλήματα» στις πολύ ολισθηρές επιφάνειες.
Μύτη-τακούνι: Τεχνική κατεβάσματος ταχυτήτων με συγχρονισμό των στροφών του
κινητήρα, ενώ ταυτόχρονα φρενάρουμε (δημοφιλής παλιότερα όταν δεν υπήρχαν
κιβώτια με σύστημα συγχρονισμού). Πατάμε το φρένο με τη μύτη του δεξιού μας
ποδιού και με τη φτέρνα ή το πλάι του ποδιού πατάμε το γκάζι και ανεβάζουμε
τις στροφές του κινητήρα καθώς κατεβάζουμε ταχύτητα. Το αριστερό πόδι
χειρίζεται το συμπλέκτη όπως σε μια συνηθισμένη περίπτωση διπλής
αποσύμπλεξης, δηλαδή η ακολουθία κινήσεων της τεχνικής «μύτη τακούνι» είναι
η ακόλουθη: πατάμε φρένο με τη μύτη του δεξιού ποδιού, πατάμε με το
αριστερό συμπλέκτη και βάζουμε νεκρό, αφήνουμε το συμπλέκτη και αυξάνουμε
τις στροφές με τη φτέρνα του δεξιού ποδιού συνεχίζοντας να φρενάρουμε με τη
μύτη, ξαναπατάμε το συμπλέκτη και κατεβάζουμε ταχύτητα. Με την τεχνική αυτή
επιτυγχάνουμε ομαλότερα κατεβάσματα ταχυτήτων.
-N-
Ντε Ντιον: Σύστημα πίσω ανάρτησης στο οποίο οι πίσω, κινητήριοι, τροχοί
είναι συνδεδεμένοι σε ένα εγκάρσιο ελαφρό μέλος. H κίνηση μεταδίδεται στους
τροχούς με σταυροειδείς συνδέσμους και ημιαξόνια, από ένα διαφορικό σταθερά
συνδεδεμένο στο πλαίσιο.
Ντεσιμπέλ-Α (dBA): Μονάδα μέτρησης της έντασης ήχου. H κλίμακα είναι
λογαριθμική. Αύξηση τριών ντεσιμπέλ σημαίνει διπλασιασμό της πίεσης του
ωστικού κύματος που προκαλεί τον ήχο.
-O-
Οβερντράιβ (overdrive): Λόγος μετάδοσης με τον οποίο ο άξονας εξόδου ενός
κιβωτίου ταχυτήτων περιστρέφεται γρηγορότερα από τον άξονα εισόδου του.
Αρκετά σύγχρονα κιβώτια ταχυτήτων έχουν και μία σχέση οβερντράιβ,
επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο μείωση των στροφών του κινητήρα στο ταξίδι
και κατά συνέπεια πιο οικονομική λειτουργία.
Οδηγός του μοχλού ταχυτήτων: Μεταλλικός οδηγός με ειδικά αυλάκια μέσα στα
οποία κινείται ο μοχλός των ταχυτήτων. Συνήθως αποτελεί εσωτερικό εξάρτημα,
αλλά σε μερικές περιπτώσεις είναι εξωτερικά τοποθετημένος για λόγους
εντυπωσιασμού (π.χ. στις Φεράρι).
Οπισθέλκουσα: H αντίσταση στην κίνηση ενός αντικειμένου εξαιτίας του αέρα
που μετατοπίζει την τροχιά της κίνησής του. Μετριέται με τις συνήθεις
μονάδες δύναμης (Newton, Kp, κλπ.). Αυξάνεται ανάλογα με τη μετωπική
επιφάνεια του αντικειμένου και το τετράγωνο της ταχύτητάς του.
Οπισθέλκουσας συντελεστής: Αδιάστατος συντελεστής που αποτελεί μέτρο του
πόσο αεροδυναμικό είναι το σχήμα ενός αντικειμένου.
Συμβολίζεται με Cd ή Cx. Τα σύγχρονα αυτοκίνητα έχουν Cd γύρω στο 0,30.
Ουδέτερη συμπεριφορά: H κατάσταση στην οποία ένα αυτοκίνητο που στρίβει δεν
υποστρέφει ούτε υπερστρέφει.
Όφσετ: H απόσταση του σημείου τομής της προέκτασης του άξονα του «βασιλικού
πείρου» με το επίπεδο του δρόμου, από τη διαμήκη γραμμή που διέρχεται από
το κέντρο του ίχνους του πέλματος του ελαστικού.
-Π-
Περιοχή ισχύος: H περιοχή στροφών λειτουργίας του κινητήρα στις οποίες
αποδίδεται το μεγαλύτερο μέρος της ισχύος του κινητήρα. Στο κέντρο αυτής
της περιοχής βρίσκεται η κορυφή της καμπύλης ισχύος.
Πλανητικός μηχανισμός: Μηχανισμός γραναζιών στον οποίο όλα τα γρανάζια
βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Στο κέντρο βρίσκεται ένα γρανάζι, που λέγεται
ήλιος, γύρω από το οποίο κινούνται, σε εμπλοκή με αυτό, ένα ή περισσότερα
γρανάζια που λέγονται πλανήτες. Οι πλανήτες βρίσκονται σε εμπλοκή και με
μια κορώνα με εσωτερική οδόντωση, ενώ οι άξονές τους είναι συνδεδεμένοι
στον ίδιο φορέα. O άξονας του ήλιου είναι η είσοδος του μηχανισμού, ενώ οι
άξονες της κορώνας και του φορέα των πλανητών είναι οι έξοδοι. Ουσιαστικά
πρόκειται για ένα διαφορικό με όλα τα γρανάζια στο ίδιο επίπεδο. Οι
πλανητικοί μηχανισμοί χρησιμοποιούνται στα αυτόματα συστήματα μετάδοσης.
Πολική ροπή αδράνειας: H αντίσταση ενός αντικειμένου στην περιστροφή. Όταν
η μάζα του αντικειμένου είναι κατανεμημένη σε μεγάλη απόσταση από τον άξονα
περιστροφής του η πολική ροπή αδράνειας είναι μεγάλη, ενώ σε αντίθετη
περίπτωση είναι μικρή. Έτσι ένα αυτοκίνητο με τον κινητήρα στο κέντρο έχει
μικρή πολική ροπή αδράνειας, κάτι που το κάνει πιο ευέλικτο στις στροφές.
Πολλαπλή εισαγωγής: Το δίκτυο των ανεξάρτητων -συνήθως- σωλήνων που οδηγεί
το καύσιμο μίγμα από την «πεταλούδα» στους αυλούς εισαγωγής της
κυλινδροκεφαλής.
Πολλαπλή εξαγωγής: Το δίκτυο των σωλήνων που μεταφέρει τα προϊόντα της
καύσης από τους αυλούς εξαγωγής της κυλινδροκεφαλής στο σύστημα της
εξάτμισης.
Πολλαπλών συνδέσμων ανάρτηση: Σύστημα πίσω ανάρτησης με τέσσερις
τουλάχιστον ράβδους σύνδεσης ανά τροχό και καθόλου γόνατα. Επειδή η κάθε
ράβδος παίζει και διαφορετικό ρόλο στη λειτουργία της ανάρτησης, πρόκειται
για το καλύτερο θεωρητικά σύστημα ανάρτησης, αν θέλουμε να συνδυάσουμε καλή
οδική συμπεριφορά και άνεση.
Προανάφλεξη (πειράκια): H έκρηξη του καυσίμου μίγματος πριν φτάσει το
έμβολο στο ανώτερο σημείο της διαδρομής του (άνω νεκρό σημείο) κατά τη φάση
της συμπίεσης. Οφείλεται στον κακό χρονισμό του κινητήρα ή/και στην κακή
ποιότητα του καυσίμου. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί αιτία μεγάλης φθοράς του
κινητήρα και ιδιαίτερα των εμβόλων (τα οποία μπορεί ακόμα και να...
τρυπήσουν).
Προοδευτικό ελατήριο: Ελατήριο με μη γραμμική συμπεριφορά. Σε ένα τέτοιο
ελατήριο η παραμόρφωση δεν είναι ευθέως ανάλογη του φορτίου. Αντίθετα, όσο
μεγαλώνει το φορτίο, τόσο σκληραίνει το ελατήριο.
Πρόσφυσης όριο: H μέγιστη ταχύτητα με την οποία ένα αυτοκίνητο μπορεί να
μπει σε μια συγκεκριμένη στροφή με ασφάλεια.
Προφίλ ελαστικού: O λόγος του ύψους της πλευράς ενός ελαστικού προς το
πλάτος του πέλματός του. Χαρακτηρίζει τη σειρά του ελαστικού.